ساجده باغبان خیابانی؛ محمد اجزا شکوهی
چکیده
با توجه به اینکه توسعه‌پایدار در محیط‌های شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، لذا این مطالعه سعی دارد تا با بهره‌گیری از رویکرد آینده‌پژوهی و با توجه به عوامل مختلف پایداری، به تحلیل این عوامل در قالب یک سیستم در مناطق 1 و 2 شهر مشهد بپردازد. بدین‌منظور، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد، تکمیل پرسشنامه، ...
بیشتر
با توجه به اینکه توسعه‌پایدار در محیط‌های شهری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، لذا این مطالعه سعی دارد تا با بهره‌گیری از رویکرد آینده‌پژوهی و با توجه به عوامل مختلف پایداری، به تحلیل این عوامل در قالب یک سیستم در مناطق 1 و 2 شهر مشهد بپردازد. بدین‌منظور، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد، تکمیل پرسشنامه، مصاحبه و تحلیل‌های نرم‌افزاری انجام شده است. بر اساس مطالعات انجام شده گذشته 30 متغیر اولیه پایداری انتخاب شده و در نهایت بر مبنای نظرات 30 کارشناس، شش متغیر کلیدی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی، کالبدی و زیست‌محیطی برای منطقه 1 و شش متغیر کلیدی در ابعاد اقتصادی و کالبدی برای منطقه 2 در ماتریس اثرات متقاطع نرم‌افزار میک‌مک شناسایی شد. در ادامه، پس از تعریف وضعیت‌های مطلوب، میانه و فاجعه برای هریک از متغیرهای کلیدی، از جامعه آماری خواسته شد تا با توجه به شرایط مناطق مورد مطالعه، به تأثیرگذاری هر یک از این وضعیت‌ها بر یکدیگر در بازه 3- تا 3 بپردازند تا با استفاده از نرم‌افزار سناریو ویزارد به تحلیل الگوهای پیش‌روی مناطق مورد مطالعه پرداخته شود. نتایج حاصل از این تحلیل، یک سناریو مطلوب و یک سناریو فاجعه را برای منطقه 1 و پنج سناریو مطلوب، یک سناریو میانه و یک سناریو فاجعه را برای منطقه 2 پیش‌بینی می‌کند که در صورت عدم تحقق سناریو اول که مطلوب‌ترین آینده پیش‌روی هر منطقه است، تحقق سناریو میانه که در واقع همان وضعیت فعلی و سناریو فاجعه که تخریب و کاهش عوامل پایداری است، دنبال خواهد شد. همچنین اگرچه پایداری نهادی نقش کلیدی در پایداری مناطق ندارد، اما به شدت بر سایر متغیرهای پایداری تأثیرگذار است. با توجه به نتایج تحلیل ماتریس اثرات متقاطع، ابعاد کالبدی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی در پایداری منطقه 1 و ابعاد کالبدی و اقتصادی در پایداری منطقه 2 نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
مژگان آراسته؛ امیر باغبان؛ ساجده باغبان
چکیده
امروزه نظریه‌های مدیریت سوانح به دنبال ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر مخاطرات طبیعی می‌باشند و ضرورت توجه به رویکرد آینده‌پژوهی و نقش و جایگاه آن در ارتقاء تابآوری از اهمیت بسیاری برخوردار است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از رویکرد آینده‌نگاری به شناسایی وضعیت سیستم تابآوری کلانشهر مشهد پرداخته است. بدین منظور از مطالعات توصیفی- ...
بیشتر
امروزه نظریه‌های مدیریت سوانح به دنبال ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر مخاطرات طبیعی می‌باشند و ضرورت توجه به رویکرد آینده‌پژوهی و نقش و جایگاه آن در ارتقاء تابآوری از اهمیت بسیاری برخوردار است. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از رویکرد آینده‌نگاری به شناسایی وضعیت سیستم تابآوری کلانشهر مشهد پرداخته است. بدین منظور از مطالعات توصیفی- تحلیلی، اسنادی و پرسشنامه و تحلیل‌های نرم‌افزاری استفاده گردید. بر اساس مطالعات صورت گرفته 31 متغیر اولیه تأثیرگذار بر تابآوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، ساختاری- کالبدی و محیط‌زیستی انتخاب شده و در نهایت بر مبنای نظرات 30 کارشناس، شش متغیر کلیدی حاشیه‌نشینی، مهاجرت، تراکم جمعیت و درصد شهرنشینی از گروه شاخص اجتماعی و متغیرهای سطح درآمد و قیمت مسکن از گروه شاخص اقتصادی در ماتریس اثرات متقاطع نرم‌افزار Micmac شناسایی شد. در ادامه، پس از تعریف وضعیت‌های مطلوب، میانه و فاجعه برای هریک از متغیرهای کلیدی و ارزیابی هر یک از این وضعیت‌ها بر یکدیگر توسط متخصصان، با استفاده از نرم‌افزار Scenario Wizard به تحلیل الگوهای پیش‌روی کلانشهر مشهد پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحلیل منجر به ارائه و پیشنهاد یک سناریوی مطلوب و یک سناریوی فاجعه برای آیندة تابآوری کلانشهر مشهد شده است. در صورت ایجاد و تأمین زیرساخت‌های اجتماعی، اقتصادی، ساختاری_کالبدی و محیط‌زیستی و برنامه‌ریزی‌های استراتژیک و آینده‌نگرانه در عرصة تابآوری در سطوح مختلف برنامه‌ریزی شهری، سناریوی مطلوب برای آینده کلانشهر مشهد دنبال خواهد شد. در غیر اینصورت در بلندمدت با تخریب و عدم تأمین زیرساخت‌های ضروری، تحقق سناریوی فاجعه و تخریب عناصر تابآوری در کلانشهر مشهد سرعت می‌گیرد.
